นิวตันเมตรหน่วยวัดประแจปอนด์หรือประแจทอร์ค มีวิธีการเลือกและข้อควรระวังอย่างไร

นิวตันเมตร เป็นหน่วยที่ใช้แทนค่าของแรงผลักที่เกิดขึ้นจากการหมุนเป็นนิวตัน โดยนับจากการหมุนเป็นระยะ 1 เมตร สำหรับการอ่านค่าประแจปอนด์ ซึ่งในที่นี้เราจะขอแนะนำเป็นประแจปอนด์แบบคลิก คือ เมื่อเราออกขันจนถึงค่าที่ตั้งไว้จะมีเสียงดังคลิก ก่อนอื่นเราต้องรู้ว่าหน่วยที่จะใช้ในการขันนั้นเป็นหน่วย นิวตัน-เมตร ( Nm. ) หรือไม่ โดยสังเกตที่ด้านขันจะบอกหน่วยอยู่ การอ่านหรือตั้งค่าประแจปอนด์นั้น จะมีค่าที่อ่านหรือตั้ง 2 จุดคือ 1.สเกลหลัก จะอยู่บนด้ามขัน มีค่าต่ำสุดและสูงสุดของประแจปอนด์ตัวนั้น ๆ ระบุอยู่ ( ในที่นี้คือ 70 Nm. ถึง 350 Nm.) และแต่ละค่าจะมีช่องห่างเท่า ๆ กัน

เครื่องมือช่างที่ใช้หน่วยวัดเป็นนิวตันเมตรคืออะไร

ประแจ (Wrench)

ประแจ คือเครื่องมือสำหรับ ขันเกลียวนอต สกูร เพื่อาการจับ ยึดอุปกรณ์ต่าง ๆ มีลักษณะเป็นด้ามยาวส่วนหัวมีรูปทรงออกแบบแตกต่างกันไป ผลิตจากเหล็กกล้าตีขึ้นรูปเสริมความแข็งแรงด้วยอัลลอย์ มีความแข็งแรงมากกว่าเหล็กทั่วไป ประแจมีรูปร่างและขนาดแตกต่างกันออกไป ตามลักษณะการใช้งาน ดังนี้

ประแจปอนด์ หรือประแจทอร์ค (TORQUE WRENCH) เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับตั้งค่าแรงบิด ค่าทอร์ค การไขนอต หรืออุปกรณ์ยึดต่าง ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้ไขแน่นเกินไป หรือหลวมเกินไป ประแจปอนด์หรือประแจทอร์คมีหน่วยวัดเป็น นิวตันเมตร (N.M.), ปอนฟุต (LB.FTS), ปอนด์นิ้ว (LBF.IN), กิโลกรัมเมตร (KGF.M) เป็นต้น

วิธีการเลือกประแจทอร์คมีวิธีการเลือกอย่างไร

เพื่อตอบคำถามนี้ เราเพียงแค่ต้องทำตามขั้นตอนพื้นฐานสองขั้นตอน ดังต่อไปนี้

• ก่อนอื่นเลย ท่านต้องตรวจสอบว่าเครืองมือได้รับการรับรองด้วยมาตรฐาน DIN EN ISO 6789 ซึ่งเป็นมาตรฐานที่รับประกันความน่าเชื่อถือและความปลอดภัยของเครื่องมือ
• จากนั้น ต้องระลึกไว้เสมอว่าท่านต้องการใช้เครื่องมือเพื่อวัตถุประสงค์ใดและตัดสินใจว่าท่านจะเลือกประแจทอร์คเชิงกลหรือประแจทอร์คอิเล็กทรอนิกส์

โดยทั่วไปแล้ว ประแจนี้ทุกรุ่นมีหัวก๊อกแก๊กหรือแผงควบคุมที่สามารถใช้ขันลูกบ๊อกซ์ได้ ในรุ่นส่วนใหญ่มีตัวเลือกในการปรับทอร์คด้วยสเกลหลักและเศษส่วนเพื่อให้มีแรงทอร์คที่ถูกต้องในสกรูเสมอ แต่ตอนนี้เราลองมาดูประเภทหลักทั้งสองประเภทของเครื่องมือพิเศษนี้ด้วยกันเถอะ

ประแจทอร์คเชิงกล

เป็นรุ่นที่มีราคาไม่สูงมากนักและมีความแข็งแรงมาก: การไม่มีส่วนที่เป็นอิเล็กทรอนิกส์ช่วยลดความเสี่ยงต่อความเสียหายในกรณีที่ตกลงบนพื้นโดยมิได้ตั้งใจ อย่างไรก็ตาม ประแจทอร์คชนิดนี้ไม่สามารถบันทึกข้อมูลได้ทุกครั้งที่มีการขัน นั่นหมายความว่า ท่านต้องปรับทอร์คทุกครั้งที่ใช้งานซึ่งทำให้เกิดความเสี่ยงในการขันมากเกินไปได้ง่ายกว่า

ประแจทอร์คเชิงกลมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าประแจทอร์คแบบคลิก: ชื่อนี้มีที่มาจากเสียง “คลิก” ที่เกิดจากประแจเมื่อถึงค่าทอร์คที่ตั้งไว้ โดยประแจจะสั่นเล็กน้อยเมื่อถึงค่านี้เนื่องจากเป็นอิสระจากกลไกภายใน หลังจากเกิดเสียงคลิกแล้ว ประแจจะตั้งค่าเริ่มต้นใหม่อัติโนมัติทันทีที่แรงบนจุดที่ใช้งานหยุดลง

ประแจทอร์คอิเล็กทรอนิกส์

หรือประแจทอร์คแบบดิจิตอล เครื่องมือชิ้นนี้มีราคาสูงกว่าแต่ก็มีข้อดีมากกว่าเช่นกัน มีการติดตั้งเซนเซอร์ทอร์คซึ่งช่วยให้ขันได้ถูกต้องเสมอเนื่องจากมีข้อมูลแสดงอยู่บนหน้าจอแสดงผล: ท่านสามารถบันทึกข้อมูลที่รวบรวมไว้และใช้งานข้อมูลเหล่านี้อีกครั้งสำหรับการขันที่คล้ายคลึงกันโดยไม่มีข้อผิดพลาด นอกจากนี้ ยังสามารถเชื่อมต่อประแจรุ่นใหม่ๆเข้ากับคอมพิวเตอร์ผ่านทาง USB เพื่อบันทึกข้อมูลที่เป็นประโยชน์ลงในฐานข้อมูลซอฟท์แวร์ได้อีกด้วย

ข้อควรระวังในการใช้ประแจทอร์ค

• ควรตรวจสอบว่ามีใบ certificate หรือไม่ เพื่อที่เราจะได้ทราบว่า ประแจปอนด์ตัวนี้ได้ผ่านการ calibration เพื่อความเที่ยงตรงของแรงบิดมาแล้วหรือยัง
• ก่อนที่เราจะเริ่มต้นใช้งาน เราควรจดวันที่การใช้งานครั้งแรกเอาไว้ด้วยเพราะ เมื่อผ่านไป 1 ปี เราควรนำประแจปอนด์ตัวนี้ไปทำการคาลิเบรทใหม่
• ก่อนการใช้งานทุกครั้งตรวจสอบที่หัวประแจปอนด์ ว่าได้ปรับให้เป็นการ ขันเข้า อยู่หรือไม่
• เมื่อตั้งค่าประแจปอนด์เรียบร้อยแล้ว อย่าลืมดันตัวล็อคกลับเข้าที่เดิม
• ส่วนประกอบหลักของประแจปอนด์ก็คือสเปริง และลูกปืนหรือบล็อคยึด (Block/Pawl) สปริงมีอายุการใช้งานของมันอาจสูญเสียความยืดหยุ่นได้หากถูกยืดหรือบีบอัดมากไป ส่วนลูกปืน หรือบล็อคยึดหากอยู่ผิดที่นานๆก็อาจสึก หรืออาจเคลื่อนไปอยู่ผิดที่ ทำให้ค่าทอร์คไม่ตรง

แบ่งการไขเป็น 2 จังหวะ ครั้งแรกไขแน่นครึ่งเดียว แล้วค่อยใช้ประแจปอนด์ไขตอนสุดท้าย

ทำความสะอาดนอต และโบล์ทให้สะอาดก่อนไข

ก่อนเก็บประแจปอนด์ให้ตั้งค่าทอร์คให้กลับมาที่จุดต่ำสุดเพื่อคลายสปริงเป็นการถนอมสปริงด้านในเพื่อให้มีอายุการใช้งานให้นานที่สุด (แต่อย่าตั้งต่ำกว่าค่าต่ำสุด)

ห้ามเอาประแจปอนด์ไปไขคลายน็อต

ห้ามทำประแจปอนด์ตก เครื่องมือวัดทุกตัว ไม่ควรมีการหล่น หรือกระแทกแรง ๆ ใด ๆ ทั้งสิ้นเพราะการตกอาจทำให้ค่าทอร์คคลาดเคลื่อนได้ทันที

การบำรุงรักษาประแจทอร์คต้องทำอย่างไร

• ไม่ใช้ประแจตอกหรือตีแทนค้อน
• ทำความสะอาดหลังเลิกใช้งาน
• หลีกเลี่ยงการใช้ประแจที่มีขนาดใหญ่กว่าสกรูหรือนอต
• ใช้ไขควงให้เหมาะสมกับกับลักษณะงานและร่องของนอต สกรู
• หลังใช้งานเช็ดทำความสะอาด แล้วเก็บใส่กล่องเครื่องมือ